Je bent als eiser een civiele procedure gestart, of je bent door de wederpartij voor de rechter gedaagd. Na een mondelinge behandeling en een comparitie van partijen heeft de rechter vonnis gewezen. Daarbij ben jij volledig in het gelijk gesteld. Nu wil je dat de wederpartij de kosten van deze procedure vergoedt. In dit blog leg ik uit welke kosten voor vergoeding in aanmerking komen.
Proceskosten
Als je gaat procederen, brengt dat veel kosten met zich mee. Niet alleen de kosten van je advocaat of gemachtigde, maar ook griffierechten (kosten voor de behandeling van de zaak door de rechter), deurwaarderskosten en – eventueel – incassokosten en kosten van deskundigen. Deze kosten moet je vaak vooraf betalen.
Veel mensen denken dat als zij de procedure hebben gewonnen, de wederpartij deze kosten volledig moet vergoeden. Maar dat klopt meestal niet. Normaal gesproken komen de volgende kosten voor volledige vergoeding in aanmerking:
• De kosten van de deurwaarder voor het betekenen van de dagvaarding.
• Griffierechten.
• De kosten van een deskundige.
• Buitengerechtelijke incassokosten.
• Reis-, verblijf- en verletkosten (maar alleen als je zonder advocaat of gemachtigde procedeert).
Kosten advocaat of gemachtigde
De kosten van een advocaat of gemachtigde komen niet voor volledige vergoeding in aanmerking. Deze kosten worden vergoed door middel van een puntensysteem. De vergoeding noemen we het liquidatietarief.
In dit systeem is het bedrag dat de partij die in het ongelijk is gesteld moet betalen namelijk afhankelijk van de verrichte werkzaamheden en het financiële belang van de zaak. Daarbij wordt aan iedere werkzaamheid een aantal punten toegekend, variërend van 0,5 tot 2. Het totale aantal punten wordt vervolgens vermenigvuldigd met een bedrag. De hoogte van dit bedrag hangt weer af van het financiële belang van de zaak. Bovendien wordt het bedrag vaak gemaximeerd. Vaak dekt het liquidatietarief daarom maar een klein deel van de werkelijk gemaakte kosten. Meer informatie over het liquidatietarief vind je op de website van de Rechtspraak.
Uitzonderingen
Op de bovenstaande regels geldt een aantal uitzonderingen. De belangrijkste zijn:
1. Misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen
In de rechtspraak is bepaald dat een volledige proceskostenvergoeding wel mogelijk is als de wederpartij misbruik maakt van het procesrecht of onrechtmatig handelt. Daarvan is alleen sprake als een vordering of verweer ‘evident ongegrond’ is en ‘in verband met de betrokken belangen van partijen’ achterwege had moeten blijven. In de praktijk zijn rechters hier vrij terughoudend mee.
2. Intellectuele eigendomszaken
In zaken die vallen onder het IE-recht (zoals zaken over auteursrechten en merk- of modelrechten) wordt de verliezende partij meestal veroordeeld tot vergoeding van de daadwerkelijk gemaakte kosten. De partij die in het gelijk is gesteld, moet deze kosten dan wel op tijd vorderen én specificeren.
Allebei een beetje gelijk?
Wat gebeurt er nu als jij en de wederpartij allebei een beetje gelijk hebben gekregen? Dan moeten jullie in de meeste gevallen allebei de eigen proceskosten dragen.
Conclusie
Een juridische procedure brengt altijd kosten met zich mee. Afhankelijk van de omstandigheden van het geval kunnen deze kosten flink oplopen, terwijl je niet altijd alles vergoed krijgt als je in het gelijk wordt gesteld. En als je in het ongelijk wordt gesteld, moet je vaak ook nog een deel van de kosten van de wederpartij vergoeden. Maak dus altijd een kostenafweging en laat je adviseren voordat je tot actie overgaat!