Je factuur wordt alsmaar niet voldaan, ondanks meerdere telefonische toezeggingen van de klant. De door jou verstuurde herinneringen en aanmaningen hebben ook geen effect gehad. Nu overweeg je beslag te laten leggen op de bankrekening van de klant. Je hebt wel eens gehoord dat dit een effectief incassomiddel is. Maar hoe werkt dat eigenlijk? En waar moet je rekening mee houden?
Hoe werkt bankbeslag?
Je kunt zowel beslag leggen op de bankrekening van particulieren als van bedrijven. Doe je zaken met een eenmanszaak of een VOF? Dan kan je ook beslag leggen op de privérekeningen van de ondernemer(s). Je hebt voor een beslaglegging toestemming van de rechter nodig. Daarbij maken we onderscheid tussen conservatoir en executoriaal beslag.
Conservatoir en executoriaal bankbeslag
Executoriaal beslag leg je na een vonnis van de rechter, waarin hij een uitspraak heeft gedaan over jouw vordering. Het saldo op de bankrekening wordt dan – uiteraard tot de hoogte van je vordering – direct aan jou uitgekeerd. Bij conservatoir bankbeslag heb je nog geen uitspraak van de rechter, maar wordt het saldo van je klant veiliggesteld, zodat jij een gerechtelijke procedure kunt starten. In dat geval moet je de rechter van te voren wel toestemming vragen om conservatoir bankbeslag te mogen leggen. Ook moet je dan binnen (meestal) twee weken de gerechtelijke procedure starten.
Als je bankbeslag gaat leggen, is de bank verplicht om daaraan mee te werken. De bank controleert hoeveel rekeningen je klant bij de bank heeft en bevriest het gehele banksaldo op die rekeningen (zowel spaarrekeningen als rekening-courant). Maar let op, dit is wel een momentopname: je legt beslag op het saldo op dat moment. De bedragen die na de beslaglegging op de rekening(en) binnenkomen vallen niet onder het beslag. Het is dus belangrijk dat je het juiste moment kiest om beslag te leggen.
Voordelen bankbeslag
In de praktijk is het leggen van conservatoir bankbeslag vaak een effectief middel om je factuur betaald te krijgen. Omdat je klant tijdelijk niet meer bij zijn geld kan, geeft dat een prikkel om de factuur alsnog te betalen. Vaak is een gerechtelijke procedure dan niet meer nodig.
Het voordeel van bankbeslag ten opzichte van andere vormen beslag, zoals beslag op roerende en onroerende zaken, is dat je beslag legt op geld. Er hoeft dus niet eerst iets (executoriaal) verkocht te worden om het te gelde te maken. Je krijgt daardoor direct (een deel van) je vordering betaald.
Risico’s bankbeslag
Aan de andere kant loop je bij een bankbeslag ook risico naast het net te vissen, omdat je klant net op het moment dat jij beslag legt geen positief saldo op zijn bankrekening heeft. Ook loop je risico’s als je klant meerdere rekeningen onbetaald laat. Als andere schuldeisers bijvoorbeeld ook conservatoir bankbeslag hebben laten leggen, moet het bedrag naar rato van de verschillende vorderingen worden verdeeld. Ook is het mogelijk dat je klant failliet gaat. Op dat moment vervalt het conservatoir bankbeslag en is het afwachten of je nog iets uitgekeerd krijgt. In al deze gevallen heb je de kosten voor de beslaglegging voor niets gemaakt.
Beslagvrije voet particulieren
Tot 1 januari 2021 kende het bankbeslag geen beslagvrije voet. Dat betekende dat de deurwaarder beslag mocht leggen op het hele saldo van de debiteur. Hierdoor kwamen particulieren vaak verder in de problemen, aangezien zij gedwongen werden nieuwe schulden te maken om hun vaste lasten te betalen.
Daarom moeten deurwaarders sinds 1 januari 2021 een zogenaamde ‘beslagvrij bedrag’ op de rekening overlaten. De hoogte van dit bedrag is afhankelijk van de gezinssituatie van de debiteur en varieert van bijna € 1.700 voor een alleenstaande en ruim € 2.300 voor een gehuwd of samenwonend stel met minderjarige kinderen.
Conclusie
Het leggen van conservatoir bankbeslag kan een effectief incassomiddel zijn, maar er zijn ook risico’s aan verbonden. Bovendien moet je bij particulieren rekening houden met het beslagvrije bedrag. Laat je altijd goed adviseren of bankbeslag in jouw geval zinvol is.