Algemene voorwaarden. De kleine lettertjes. Dat document dat je als klant eigenlijk nooit leest. Maar voor jou als leverancier/dienstverlener o zo belangrijk is. Onder meer omdat je erin regelt hoe en wanneer betaald moet worden, hoe het zit met garantie en je er je aansprakelijkheid in kunt beperken of uitsluiten. Over dat laatste onderwerp gaat dit artikel.
Exoneratiebeding
Het juridische woord voor de bepaling(en) waarmee je aansprakelijkheid beperkt of uitsluit is ‘exoneratiebeding(en)’. Regelmatig krijg ik van ondernemers de vraag hoever je mag gaan met zo’n exoneratiebeding. Mag je bijvoorbeeld alle aansprakelijkheid voor alle schade uitsluiten? Het antwoord op deze vraag is vrij simpel: nee, dat mag niet. Hoe ver je wel mag ligt ingewikkelder, dat hangt namelijk af van de omstandigheden van het geval. In het algemeen geldt dat als je zakendoet met zakelijke partijen je verder mag gaan dan wanneer je goederen of diensten levert aan consumenten.
Of je nu zaken doet met consumenten of met zakelijke partijen, je mag in ieder geval nooit aansprakelijkheid uitsluiten:
- Voor gevallen van opzet of bewuste roekeloosheid van jouw kant.
- Als dat in strijd is met dwingend recht, de openbare orde of de goede zeden.
- Als dat in strijd is met de redelijkheid en billijkheid
- Als dat onredelijk bezwarend is voor de andere partij als dit een consument of kleine ondernemer is.
De eerste twee punten zijn vrij duidelijk. De laatste twee zijn vaak afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Het kan dus zijn dat een beperking in je algemene voorwaarden wel stand houdt in geval A maar niet in geval B. Daarom is het verstandig om de voorwaarden zo in te richten dat, als je al aansprakelijk bent, de kosten beheersbaar blijven. Zie ook de tips hierna.
Indirecte schade en gevolgschade
Waar je in ieder geval verstandig aan doet, is om je aansprakelijkheid zoveel mogelijk uit te sluiten voor indirecte schade of gevolgschade. Ook is het verstandig om specifiek te omschrijven wat je hieronder verstaat. Deze begrippen zijn namelijk niet in wet- of regelgeving omschreven en hebben dus geen vaste betekenis. Als je dus niet uitlegt wat jij eronder verstaat en het komt tot een procedure, is het aan de rechter om te interpreteren.
Wat in jouw geval kan worden gezien als indirecte schade of gevolgschade, hangt af van je product of dienst. Maar meestal wordt met indirecte schade of gevolgschade gedoeld op schade die verder afligt van de schadeveroorzakende gebeurtenis. En daarmee moeilijk voorzienbaar is voor de partij die de schade veroorzaakt. Denk bijv. aan gederfde winst, schade bij klanten van je opdrachtgever, verminderde goodwill of gemiste besparingen.
Tips van de jurist
Graag geef ik je nog een aantal praktische tips:
- Gebruik je een modelcontract dat je op internet hebt gevonden? Prima, maar zorg er wel voor dat je precies begrijpt wat er staat en hoe het in jouw situatie uitpakt.
- Heb je een aansprakelijkheidsverzekering? Beperk je aansprakelijkheid dan tot het bedrag dat je verzekeraar uitkeert, te vermeerderen met het bedrag aan eigen risico.
- Ben je niet verzekerd? Beperk je aansprakelijkheid dan tot (een deel van) het factuurbedrag of – bij langlopende contracten – tot een absoluut maximumbedrag. Het is trouwens aan te raden deze beperking ook als vangnet op te nemen als je wel verzekerd bent, voor het geval je verzekeraar onverhoopt niet uitkeert.
- Beperk de termijn waarbinnen je klant je aansprakelijk kan stellen.
- Beschrijf in je offerte/overeenkomst wat je voor de klant doet, maar benoem ook wat je niet doet/levert. Daarmee baken je je aansprakelijkheid op voorhand af.
Tot slot
Het beperken van je aansprakelijkheid in je algemene voorwaarden kan complex zijn. Je hebt te maken met wet- en regelgeving en rechtspraak. Ook is het belangrijk dat jouw exoneratiebeding past bij je bedrijfsvoering: de exoneratieclausule van een transportbedrijf of aannemer ziet er anders uit dan die van een boekhoudkantoor. Laat je dus altijd adviseren voordat je aan de slag gaat met je algemene voorwaarden.